Waarom je van (crash)diëten dik wordt
Welk dieet werkt nou echt?
Gisteren zat ik met kromme tenen bij de tandarts in de wachtkamer. Nee hoor ik ben niet bang voor de tandarts maar ik ving een gesprek op tussen de twee balieassistenten over diëten. De ene wilde graag afvallen en het lukte haar al een tijd om weinig te eten maar ze had het gevoel dat ze “steeds dikker aan het worden was”. Ze was al jaren aan het jojoën met haar gewicht en allerlei (crash)diëten geprobeerd maar ze had nu sterk de indruk dat ze zelfs niet zou afvallen, al zou ze wekenlang maar één appel per dag eten. Volgens de andere assistente moest ze maar eens een dieet gaan volgen waarbij je punten moet tellen maar alles mag blijven eten, je mag zelfs gewoon blijven snoepen…….mijn tenen werden nog krommer…….ik zag het laatste restje hormoonbalans al helemaal verdwijnen. Diëten en calorieën zijn mythes die nodig de wereld uit moeten. En helaas was ik aan de beurt en kon ik deze dames niet meer voorlichten, vandaar deze blog zodat jullie er ook nog wat aan hebben.
Wat gebeurt er als je op dieet gaat?
Laat ik het eenvoudig houden: de meeste diëten draaien om het verminderen van het aantal calorieën dat je dagelijks binnen krijgt. Daar gaat het om te beginnen al mis want niet iedere calorie is hetzelfde. Een gekookt ei en een eierkoek kunnen misschien evenveel calorieën bevatten maar ze doen allebei iets héél anders in jouw lichaam en dat is waar het om gaat. Voeding geeft energie, maar jouw lichaam is geen auto waarbij 20 liter benzine je twee keer zoveel “energie” geeft als 10 liter benzine; je lichaam werkt veel complexer dan dat. De ene calorie is de ander niet.
Maar los even hiervan; de theorie van het diëten draait over het algemeen om het binnen krijgen van minder voeding. Je telt dus calorieën, schrapt of vermindert bepaalde voedingsmiddelen of vervangt een deel van je voeding door poeders, pillen of shakes. Wat gebeurt er dan in je lichaam?
Als eerste gaat je voorraad eraan
Op het moment dat je lichaam minder voeding krijgt zal het toch ergens haar energie vandaan moeten halen. Je essentiële lichaamsfuncties gaan gewoon door en dat kost energie. Als je lichaam deze energie niet kan halen uit je voeding is de eerstvolgende bron van energie je voorraad glycogeen. Glycogeen heeft je lichaam opgeslagen in met name de cellen van je lever en spieren. Je lichaam heeft dit opgeslagen zodat je snel over extra energie kunt beschikken. Topsporters moeten deze voorraad nogal eens aanspreken.
Voor iedere gram glycogeen heeft je lichaam echter ook 4 gram vocht opgeslagen. Als je dus je voorraad glycogeen gaat aanspreken verdwijnt hiermee ook een deel van je lichaamsvocht. De eerste paar kilo die je bent kwijtgeraakt bevatten dus helaas geen grammetje vet maar alleen je kostbare voorraad glycogeen en vocht.
Dan eet je lichaam wat spieren op
De volgende bron van energie die je lichaam zal aanspreken, als het nog steeds onvoldoende voeding krijgt, zijn de eiwitten in je spieren. Deze eiwitten kunnen namelijk ook worden omgezet in energie. Hoe lui je misschien ook op de bank ligt, je lichaam heeft toch energie nodig om je hart te laten slaan, je bloeddruk op peil te houden, je bloed door je aderen te laten stromen en je lever al haar 400 functies te laten uitvoeren Voor je lichaam zijn spieren van secundair belang voor je overleven. Dus “eet” je lichaam eerst wat van je spieren op. Dat is waardoor je lichaam bij een dieet steeds vormelozer lijkt te worden, spieren geven vorm aan je lichaam!
Ondertussen wordt er ook wel wat vet verbrand maar het opeten van je spieren is vlek op vlek want juist spieren verbranden veel energie als je in rust bent. Hoe meer spieren je hebt, hoe makkelijker het is om op gewicht te blijven of af te vallen. Een kilo spieren verbrandt wel 100 calorieën per dag. Daarom zijn vrouwen in het nadeel als het gaat om afvallen: het is voor ons veel moeilijker om spieren op te bouwen. Mannen hebben spieren, vrouwen hebben vet.
Het overlevingsmechanisme
Misschien denk je nu: “Oké, die eerste paar kilo stelt dus niet veel voor en verder moet ik ervoor zorgen dat ik mijn spieren behoud dus krachttraining is belangrijk. Maar op een zeker moment zal mijn lichaam toch wel vet gaan verbranden en val ik blijvend af als ik mijn dieet maar volhoud?” Krachttraining is zeker een goed idee! Maar daar zit een addertje onder het gras. En dat is waar zovelen de mist ingaan.
Je lichaam kan heel goed met schaarste overweg. Op het moment dat je op dieet gaat zal je lichaam steeds efficiënter met deze beperkte voeding omgaan. Je lichaam weet nog precies hoe dat moet. Het zal de energie die het krijgt heel spaarzaam en efficiënt gebruiken. Dit betekent dat je steeds minder afvalt terwijl je nog steeds zo weinig eet. Zelfs als je nóg wat minder gaat eten, gaat het afvallen langzamer omdat je lichaam ook daar weer efficiënt mee om zal gaan. Ondertussen wordt het steeds moeilijker om je dieet vol te houden want je kunt je futlozer, vermoeider, geïrriteerder of zelfs depressief gaan voelen. Je lichaam snákt ondertussen naar voeding en is het gevaar groot dat je uiteindelijk door de knieën gaat voor die eierkoek. Of tien eierkoeken. Dus als jij jezelf regelmatig op dieet zet gebeurt dit iedere keer opnieuw: je verliest spiermassa en je lichaam leert steeds efficiënter met voeding om te gaan. Resultaat: e wordt steeds vormelozer en verliest steeds minder gewicht.
Eérst gezond worden, dan pas afvallen
Je moet éérst gezond worden voordat je kunt afvallen. Een te dik lichaam is in veel gevallen ondervoed of op een andere manier niet in balans. Er kunnen veel redenen zijn waarom je niet afvalt. In dit geval betekent het dat je stofwisseling weer op gang moet komen en je ervoor moet zorgen dat je lichaam uit de overlevingsstand komt. Dit doe je, simpelweg, door te gaan eten en je lichaam een boost aan gezonde voedingsstoffen te geven waardoor het weet dat de schaarste periode eindelijk voorbij is. Gezonde voedingsstoffen zijn vooral veel groenten, kruiden, plantaardige eiwitten, gezonde vetten en koolhydraten en dit alles met veel variatie.
Het zal je duidelijk zijn dat alles wat helpt om je spieren op te bouwen ook heel zinvol is. Het laatste wat je nodig hebt is geduld. Als je je lichaam jarenlang hebt verteld dat er schaarste is heeft het tijd nodig om zich te realiseren dat de schaarste voorbij is. Je lichaam is een fantastische fabriek die zich voortdurend aanpast aan de omstandigheden om jou zo lang mogelijk in leven te houden. Als je dit begrijpt weet je meteen wat jij moet veranderen.
Heb jij hulp nodig om je lichaam weer in balans te brengen zonder dieet? Neem dan contact met mij op voor de mogelijkheden.
Als je dit artikel waardevol vindt voor je gezondheid en vitaliteit help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan door middel van de social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat.